Nguồn cơ của cơn giận
Nếu mà bạn biết được nguồn cơ thật sự của cơn giận của bạn, bạn ngoài ra còn có thể biến đổi (thay hình đổi dạng, transform) cơn giận của bạn. Đầu tiên, bạn nghĩ là cơn giận của bạn đã được đưa cho bạn bởi cái người nào đó ở bên ngoài, một điều gì đó người đó nói hay là làm khiến cho bạn giận dữ (gây nên cơn giận dữ bên trong bạn) nhưng mà bạn không có biết là nguyên cơ chính cho sự giận dữ của bạn chính là hạt mầm của sự giận dữ ở bên trong bạn. Điều đó rất là quan trọng. Nhưng người khác, khi họ nghe cái điều như vậy hay khi họ thấy cái điều như vậy, họ không dấy nổi giận lên như bạn bởi vì hạt giống của cơn giận trong họ là nhỏ hơn. Hạt mầm của cơn giận trong bạn là rất là lớn và đó là lý do vì sao bạn nổi cơn giận lên rất là dễ dàng, và đó là vì sao bạn phải chấp nhận một sự thật là nguyên do chính thật sự của sự chịu đựng (suffering) sự giận dữ (anger) là hạt mầm cơn giận trong bạn, nó quá lớn. Và đứa con của bạn nên có thể nhận ra điều đó và không nên để đổ thừa trách lỗi mọi thứ lên môi trường lên cái người kia. Đó là một thứ để chúng ta thấy.
Thứ còn lại mà để chúng ta thấy là... là một người mà không biết làm sao để kiểm soát cơn giận của mình, sự đau khổ của anh ấy sẽ tràn ra lan ra cho nhiều người khác. Khi một người nào đó đang giận dữ, anh ấy chịu khổ (suffer), cô ấy chịu khổ (suffer). Và bởi vì cô ấy không biết làm sao để kiểm soát để xử lý nguồn năng lượng của cơn giận cô ấy làm (khiến) những người xung quanh cô ấy phải chịu khổ bao gồm những người yêu thương của cô và đó là một người cần được giúp đỡ và không phải chịu trừng phạt. Khi mà bạn thấy được sự khốn khổ (đau khổ, suffering) của người đó, bạn không muốn trừng phạt anh ấy nữa đâu. Bạn biết rằng bạn phải giúp anh ấy để biến đổi cơn giận trong anh ấy. Nhưng bạn không thể giúp anh ta trừ khi bạn biết cách làm điều đó cho chính cơ thể cho chính bản thân bạn. Nếu bạn không biết làm sao để trở về nhà của bạn với chánh niệm (mindfulness), nhận ra (recognize), ôm lấy (embrace) và biến đổi (transform) cơn giận của bạn, thì bạn không thể giúp cái người kia để biến đổi cơn giận của anh hay cô ta. Đây là lý do vì sao hãy giúp bản thân của bạn trước tiên. Và những thiền định trong đạo Phật cho bạn những cách rất là cụ thể để nhận ra, ôm lấy, làm dịu xuống (calming) và biến đổi (transforming) cơn giận của bạn. Và nếu bạn đi đến con trai của bạn với những kỹ thuật (techniques) mà bạn đã thuần thục, thì rồi rằng bạn có thể giúp cậu ta. Còn nếu không thì, bất kỳ lời khuyên nào cũng sẽ không giúp đỡ được. Tất cả mọi người đều biết là cơn giận là không tốt cho chúng ta và những người khác. Tất cả mọi người chúng ta đều biết điều đó. Nhưng sự thực (sự thật) vẫn là họ không thể giúp đỡ. Họ choáng ngợp bởi nguồn năng lượng bạo lực của cơn giận dữ. Đây là lý do vì sao mọi người nên học nghệ thuật của việc ôm lấy (chấp nhận) cơn giận và biến đổi nó. Và bước đầu tiên là học làm sao để hít thở một cách có lưu tâm (breathe mindfully) và cười với chính cơn giận của bạn (cơn giận của chính bạn) để ôm lấy cơn giận của bạn dịu dàng như một người Mẹ ôm lấy con của Mẹ. Đây là một điều mà Thầy đã làm, rất là nhiều người bạn của tôi đã làm việc này và chúng tôi đã học được điều này từ Đức Phật (The Buddha). Chúng ta biết rằng là khi cơn giận hiện hữu (hiện hình, xuất hiện manifest) lên bên trong chúng ta, chúng ta không nên làm gì cả, chúng ta không nên nói gì cả. Bởi vì việc làm hoặc nói điều gì ra trong lúc ta đang giận dữ, sẽ mang lại những điều tiêu cực mà sẽ khiến cho chúng ta hối hận về sau. Đó là lý do vì sao khi mà cơn giận dữ xuất hiện lên, việc tốt nhất ta có thể làm là thực hành hít thở có lưu tâm (mindful breathing), đi bộ có lưu tâm (mindful walking), để chăm sóc cơn giận của chúng ta, và không cố mà nói hoặc làm gì đó với người mà chúng ta nghĩ là nguyên do của cơn giận của chúng ta. Câu hỏi là liệu đôi khi cơn giận dữ có giúp ích gì không, đã được hỏi rất là nhiều lần. Sự thực là, nếu một ai đó làm cho bạn giận dữ, bạn không nên cố đè nén cơn giận của bạn lại bởi vì đè nén lại cơn giận có thể là rất là nguy hiểm. Sử dụng năng lượng của chánh niệm để phát hiện ra cơn giận của bạn và ôm lấy nó thật dịu dàng là cái chúng ta nên làm. Nó sẽ an toàn hơn nhiều. Và điều đó không có nghĩa là bạn không có quyền để nói với anh hay cô ấy là bạn đang giận dữ rằng bạn đang chịu đựng chịu khổ rằng anh ta đã làm một điều gì đó hay anh ta đã nói một cái gì đó mà khiến cho bạn chịu đau khổ (made you suffer) rằng bạn đang giận dữ. Bạn rất có thể nói với anh hoặc cô ấy với ái ngữ (ngôn từ dễ thương, nhẹ nhàng loving speech). Ở Làng Mai, chúng tôi khuyên những người bạn của ta làm như thế này: trong vòng hoặc trước giới hạn là 24 tiếng đồng hồ, bạn phải nói với anh ta, bạn phải nói với cô ta là bạn đang giận dữ, rằng bạn đang chịu đau khổ (you suffer) và bạn muốn rằng anh ta hay cô ta biết được điều đó. Bạn không có được quyền giữ cơn giận của chính bạn chỉ cho riêng bạn thôi trong hơn 24 tiếng đồng hồ. Điều đó không tốt cho sức khỏe đâu. Bạn nên nói cho anh ta hay cô ấy, nhưng dùng từ ngữ cách nói êm dịu (calm speech), và nếu mà bạn không thể làm điều đó, bạn có thể viết nó xuống một mẩu giấy và những người bạn của chúng ta, hãy ghi nhớ hãy thuộc nằm lòng kỹ công thức. Bạn có thể thích muốn thử nó. Dòng đầu tiên bạn có thể viết cho anh ta là: Bạn yêu thương (darling), tôi đang phải chịu khổ (tôi đang khổ đau), tôi đang giận dữ và tôi muốn bạn biết được điều đó. Tôi không biết vì sao bạn lại có thể làm một điều như thế với tôi, tôi không biết vì sao bạn lại nói một điều như thế với tôi, tôi đang chịu khổ đau rất là nhiều. Tôi đang giận dữ và tôi muốn bạn được biết. Và đó chính là nội dung của câu viết đầu tiên. Nếu bạn không thể nói nó ra, thì rồi bạn phải viết nó ra thôi. Và hãy chắc rằng hãy chuyển đến cô ấy anh ấy trước thời hạn (24 giờ). Bạn sẽ cảm thấy tốt hơn (sẽ cảm thấy tốt hơn). Dòng thứ hai, điều thứ hai mà bạn có thể nói với anh ấy hoặc là cô ấy là bạn đang cố gắng làm hết sức của bạn (đang làm tốt nhất rồi). Bạn mến thương ơi, tôi đang làm hết sức cố gắng hết sức tốt nhất của tôi rồi. Điều đó có nghĩa là: tôi đang tập luyện dựa vào những lời dạy của Đức Phật. Tôi đang tập luyện hít thở lưu tâm (mindful breathing) và đi bộ lưu tâm (mindful walking) phát khởi ra nguồn năng lượng chánh niệm để có thể chăm sóc cơn giận dữ của tôi, để mang lại sự giảm nhẹ (sự êm dịu, relief) và rồi tôi sẽ nhìn thật kỹ vào trong cơn giận của tôi để thấy được nguồn cơ của cơn giận của tôi là gì, đó là để thấy được liệu rằng đó là sự nhìn nhận sai lệch của tôi đã tạo ra cơn giận dữ hay là có lẽ là một số trong những sự chưa hoàn thiện kỹ năng của bạn (unskillfulness). Nhìn sâu kỹ vào là để tìm được nguồn cơ của cơn giận của bạn và thông thường là nó được sinh ra từ sự thiếu đi sự thông hiểu và lòng từ bi của ta (our lack of understanding and compassion). Vậy nên dòng thứ hai bạn viết xuống là: Bạn thân yêu, tôi đang cố gắng làm hết sức mình. Và khi người kia đọc câu viết đó, anh ta sẽ có rất nhiều sự ngưỡng mộ cho bạn. Bạn là một người mà biết cách làm sao để xử lý (giải quyết, handle) cơn giận của bạn. Bạn là một người thực hành. Bạn không phản ứng giận dữ như những người khác. Vậy nên điều đó truyền cảm cho cô ấy cho anh ấy đề làm điều tương tự. Tôi đã làm gì với cô ấy vậy? Điều gì tôi đã nói mà làm cô ấy chịu khổ như vậy? Tôi phải nhìn lại thôi. Và đó cũng như là một lời mời cho người kia để làm điều tương tự. Rất là êm dịu (nhẹ nhàng, gentle) rất là phi bạo lực (non-violent), bạn yêu ơi, tôi đang cố gắng hết sức. Và dòng thứ ba. Rất là khó để nói để viết ra: Xin hãy giúp tôi. Xin hãy giúp tôi. Bởi vì thường thường nếu bạn giận dữ lên đối với anh hoặc cô ta, bạn muốn cho thấy rằng bạn không cần anh hoặc cô ta, bạn muốn chứng minh rằng bạn có thể sóng sót sinh tồn, bạn có thể sống rất là tốt một mình và đó là sự kiêu hãnh (the pride) mà luôn luôn đi kèm theo với cơn giận. Nếu mà bạn có thể viết nó xuống ra giấy: Bạn thân yêu ơi, tôi đang phải chịu đựng khổ đau. Tôi cần sự giúp đỡ của bạn. Thì bạn sẽ giảm bớt đi nhiều nỗi khổ đau đó ngay thôi. Thậm chí là nếu khi anh ta hoặc cô ta chưa làm gì cả, sự thật là bạn có thể đưa bản thân đến để viết ra câu đó sẽ mang xuống (giảm xuống) sự giận dữ của bạn lại. Bạn thân yêu ơi, tôi cần sự giúp đỡ của bạn. Tôi chắc rằng khi cô ấy nhận được (có được) thông điệp ấy, cô ấy sẽ nghĩ rất là kỹ về điều đó. Điều gì tôi đã làm mà khiến cho anh ấy (anh ta) giận dữ như vậy? Điều gì tôi đã nói mà khiến cho anh ta giận dữ? Vậy nên bạn như mời cô ấy để cùng thiền định với bạn. Tôi luôn khuyên những người bạn của tôi để viết 3 câu 3 dòng này xuống một mẩu giấy nhỏ, cỡ kích cỡ bằng chiếc thẻ tín dụng của bạn. Và bạn nhét khẽ nó vào ví của bạn. Mỗi lần mà khi sự giận dữ (cơn tức giận) hiện hình (manifest), hãy trở về nhà trong cơ thể bạn, hít vào có lưu tâm (breathe in mindfully), thở ra có lưu tâm (breathe out mindfully), lấy mảnh giấy đó ra và đọc nó. Và bạn biết chính xác cần phải làm gì và không làm gì. Và bạn là một người thực hành chân chính (đích thực, real practitioner). Và nếu bạn có thể giúp con trai của bạn, người bạn đời của bạn, chồng bạn, vợ bạn, con gái bạn cùng làm điều tương tự, thì điều đó sẽ mới tuyệt vời làm sao. Và cả hai bạn đều đang đồng hành cùng nhau trên con đường của sự biến đổi và chữa lành (on the path of transformation and healing). Và bạn có thể biến đổi năng lượng của sự giận dữ và bạo lực thành năng lượng của sự hiểu thông và muôn lòng từ bi (compassion). Khi mà chúng ta giận dữ, chúng ta không được tỉnh táo cho lắm và đó là lý do vì sao làm việc gì đó trong lúc giận dữ sẽ nhiều phần mang lại sự khổ đau. Đôi khi bạn có thể giả vờ là bạn đang giận nhưng mà nếu bạn đang thực sự tức giận, thì đừng nên làm bất cứ gì cả. Đừng nói bất kỳ gì cả. Và bạn có thể nói với anh ấy hoặc cô ấy, mà không có cơn giận, là bạn đang khổ đau, rằng bạn đang giận dữ, rằng bạn muốn anh ấy biết được điều đó. Điều này là tốt hơn nhiều so với việc dùng cơn giận của bạn để cố chứng minh cho một điều gì đó. Có những người trong số chúng ta mà nghĩ rằng năng lượng của sự giận dữ có thể là rất là mạnh mẽ, và nếu mà bạn sử dụng vào nguồn năng lượng đó, bạn sẽ làm được rất là nhiều thứ. Nếu mà người ta có thể làm cho tự nổ banh chành bản thân mình lên (đánh bom liều chết, blow themselves up), bởi vì họ có rất là nhiều sự giận dữ bên trong họ, sự giận dữ là một kiểu dạng dữ dội khổng lồ (khủng lồ, khủng khiếp) rất là nhiều (tremendous kind of energy). Đó là đúng là những kẻ khủng bố (terrorists) có rất nhiều sự giận dữ ở bên trong con người của họ. Đó chính là lý do vì sao họ có thể làm bất cứ thứ gì để mà trừng phạt (người họ tức giận). Và nếu chúng ta giận dữ và nếu chúng ta dùng sự giận dữ như là một nguồn năng lượng để mà trừng phạt họ ngược lại thì chúng ta đang hành xử theo một cách mà chính xác y chang như vậy. Lời dạy của Đức Phật là sự giận dữ sẽ không bao giờ có thể xóa tan được sự giận dữ. Sự giận dữ chỉ có thể truyền kích thêm nhiều sự giận dữ hơn nữa. Chỉ có thể mà sự cảm thông (understanding) và nguồn lòng từ bi (compassion) có thể dập tắt (lụi đi) ngọn lửa của lòng sự tức giận trong cả bản thân chúng ta và cả trong người kia. Sự cảm thông và lòng từ bi là liều thuốc giải duy nhất cho sự giận dữ (cơn giận). Và khi làm điều đó (làm được điều đó), bạn giúp đỡ bản thân bạn chữa lành và bạn giúp đỡ chữa lành những con người mà là nạn nhân của cơn giận dữ. Và đó là lý do vì sao ta không thể nên tin vào lợi ích của cơn giận dữ. Bởi vì sự giận dữ sẽ luôn luôn mang lại nhiều sự giận dữ hơn mà thôi. Sự bạo lực sẽ chỉ mà mang lại nhiều bạo lực hơn. Và trong mối quan hệ giữa con người và con người, điều đó vẫn là đúng. Trong mối quan hệ của chúng ta giữa một nhóm người và nhóm còn lại (nhóm khác), giữa một đất nước với một nước khác, thì việc điều y chang như vậy cũng là đúng (áp dụng vào). (Tiếng chuông vang lên, ngân vang).
Nguồn video: The roots of anger (short teaching) Thich Hanh Hanh